ผิวหนัง

Creeping eruptions คือ รอยคดเคี้ยวที่เกิดจากการที่ตัวอ่อนของพยาธิปากขอ( Hook worm) ของสุนัขและแมว ซึ่งอยู่ตามพื้นดิน ไชเข้าสู่ผิวหนัง แต่คนไม่ใช่แหล่งที่อยู่ของพยาธิปากขอชนิดนี้ จึงทำให้ตัวอ่อนไม่สามารถเข้าสู่ระบบทางเดินอาหารให้ครบวงจรชีวิต จึงได้แต่เคลื่อนที่อยู่ในชั้นผิวหนัง ทำให้เกิดการอักเสบเป็นเส้นคดเคี้ยวไปตามแนวทางเคลื่อนที่ของพยาธิ

ลักษณะทางผิวหนังที่พบจะสังเกตได้ง่าย ดังภาพที่แสดง อาจมีอาการบวมแดงนูน ขนาด 1-2 มม. เป็นเส้นคดเคี้ยวที่ผิวหนัง มีอาการคันมาก มักเกิดที่มือหรือเท้า เพราะเป็นส่วนที่สัมผัสได้ง่ายกับพื้นดิน หรือพื้นทรายที่มีพยาธิปนเปื้อนอยู่

ตัวอ่อนของพยาธิเหล่านี้ จะเคลื่อนที่ได้ประมาณ 1-3 มม.ต่อวัน ในชั้นผิวหนัง แล้วคืบคลานไปช้าๆ แล้วจะเกิดการอักเสบและคันเป็นแนวที่พยาธิเคลื่อนที่ ขณะที่ส่วนปลายของรอยโรคจะค่อยๆ ลดการอักเสบเหลือเป็นเส้นสีน้ำตาลคล้ำๆ

พยาธิปากขอ มีอายุประมาณ 1-3 เดือน ถ้ารักษาไม่ถูกต้องก็อาจมีอาการคัน อักเสบที่ผิวหนัง จนกว่าพยาธิจะตาย

แนวทางการรักษาและป้องกัน 

– ไม่ควรเดินเท้าเปล่า ในพื้นดิน หรือพื้นทราย ที่มีสุนัขอยู่จำนวนมาก เช่น ชายทะเล
– ในอดีตเคยมีการรักษาโดยการผ่าตัด หรือจี้บริเวณส่วนหัวของรอยคดเคี้ยว เพื่อทำลายหรือเอาตัวพยาธิออกจากผิวหนัง แต่ไม่ค่อยได้ผล
– การรักษาในปัจจุบัน แนะนำให้รับประทานยาฆ่าพยาธิแทน เช่น Albendazole 400 มก.ต่อวัน ติดต่อกัน 3 วัน

เรียบเรียงและค้นคว้าใหม่โดย นพ.จรัสพล รินทระ …ปรับปรุงข้อมูลล่าสุด…4 August,2005